Biblioteka zdalnie
Wielkanoc
WIELKANOC jest najstarszym i najważniejszym świętem chrześcijańskim, które upamiętnia zmartwychwstanie ukrzyżowanego Jezusa Chrystusa.
Tydzień poprzedzający Wielkanoc jest okresem wspominania najważniejszych dla chrześcijan wydarzeń i nazwany jest ze względu na swoją rangę Wielkim Tygodniem.
Sobór nicejski w 325 roku naszej ery postanowił, że Wielkanoc będzie obchodzona w pierwszą niedzielę po pierwszej wiosennej pełni Księżyca. Jest to więc święto ruchome: może wypaść najwcześniej 22 marca, a najpóźniej 25 kwietnia. Z datą Wielkanocy powiązany jest termin większości świat ruchomych, m. in. Wielki Post i Boże Ciało.
Z obchodami Świąt Wielkanocnych związanych jest wiele zwyczajów ludowych, z których większość wywodzi się ze starosłowiańskiego Święta
Jarego.
Jare Święto to etniczne święto Słowian, przypadające na równonoc wiosenną 21 marca lub pierwszą pełnię Księżyca po tej dacie. Było ono poświęcone Matce Ziemi, a towarzyszące mu obrzędy magiczne miały wnieść do domostw radość i zdrowie oraz zapewnić dobry urodzaj na cały rok. Przygotowania do święta trwały dosyć długo, a rozpoczynały się od symbolicznego przepędzenia zimy. Topiono lub palono słomianą kukłę zwaną Marzanną, zazwyczaj czyniono to robiąc wielki hałas. Zima – Marzanna miała bezpowrotnie odejść, dając możliwość pojawienia się wiośnie, którą witano z wielką radością. Mężczyźni na wzgórzach rozpalali ogniska mające dodatkowo przyspieszyć przyjście ciepłych, słonecznych dni. Młodzież wyruszała na łąki i do lasu w poszu kiwaniu bazi – leszczynowych witek pokrytych pączkami. Sprzątano całe domostwo i obejście, prano, pieczono i gotowano.
Najważniejsze jednak było malowanie jajek, które stanowiły prasłowiański symbol życia, płodności i magicznej siły. Pisanka była szczególnym elementem magicznych obrzędów, mogącym zapewnić zdrowie nie tylko ludziom, ale i zwierzętom gospodarczym. W tym celu zwykło się nimi pocierać chore miejsca. Po zakończeniu przygotowań do właściwego święta, w wieczór przedświąteczny obchodzono całe gospodarstwo i ziołami okadzano każdy jego zakątek.
Nazajutrz obchodzono Śmigus, który polegał na uderzaniu się nawzajem rozkwitłymi witkami wierzbowymi, czyli baziami. Wierzono, że uderzenia wyganiają złe moce i oczyszczają człowieka, dając mu siłę. Wieczorami urządzano na świętych wzgórzach uroczyste uczty, w czasie których śpiewano i tańczono oraz obdarowywano się pisankami.
Następny dzień rozpoczynano od obmywania się w świętej wodzie. Potem ten rytuał, zwany Dyngusem, przekształcił się w przedpołudniowy zwyczaj oblewania się zimną wodą. Wierzono, że woda ma moc dodawania ludziom siły życiowej tak, jak deszcz daje tę siłę roślinom. Chrześcijaństwo połączyło Śmigus z Dyngusem w jeden zwyczaj, zwany współcześnie Śmigusem Dyngusem, wzbogaciło i rozwinęło Jare Święto o nowe elementy.
W czasach współczesnych Wielkanoc poprzedza Niedziela Palmowa, zwana Niedzielą Męki Pańskiej, Niedzielą Kwietną lub Wierzbną, która rozpoczyna Wielki Tydzień i przypada 7 dni przed Wielkanocą. Nazwa jej związana jest z tradycją wykonywania palm wielkanocnych, które poświęca się w kościołach właśnie w tę niedzielę. Zwyczaj ten zachował się jeszcze na wsiach, szczególnie w Małopolsce i na Kurpiach. Tam odbywają się konkursy na najdłuższą i najpiękniej wykonaną palmę. Zrobione z wikliny palmy nie mogą zawierać żadnych metalowych części, osiągają wysokość nawet do kilkunastu metrów.
Niedzielę wielkanocną poprzedza Wielka Sobota, w czasie której święci się w kościele katolickim i prawosławnym pokarmy, które znajdą się na świątecznym stole. Niegdyś święcenie odbywało się na dworach szlacheckich i trwało bardzo długo, gdyż poświęcone musiało być wszystko, co później miało znaleźć się na świątecznym stole. Święcenie przeniesiono więc do kościołów, gdzie wierni udają się z symbolicznym koszyczkiem. Obecnie można spotkać nowy zwyczaj święcenia. Otóż święci się nie w kościele, ale na zewnątrz niego, gdzie na ustawionych na czas obrzędu stołach wierni pozostawiają swoje koszyczki. Koszyczki, najczęściej wykonane z wikliny, przystraja się listkami bukszpanu i napełnia solą, chlebem, wędliną i ciastem. Nie może w nich zabraknąć baranka i jajek w formie pisanek.
Pisanka to zwyczajowa nazwa jaja kurzego, gęsiego i kaczego, zdobionego różnymi technikami. Zwyczaj malowania jajek jest bardzo stary, znany był już w czasach cesarstwa rzymskiego. Pisanki mają symbolizować rodzącą się do życia przyrodę i nadzieję, jaką czerpią chrześcijanie z wiary w zmartwychwstanie Chrystusa. W zależności od technik zdobienia, wielkanocne jaja mają różne nazwy.
Kraszankipowstają przez gotowanie jaja w barwnym wywarze, dawniej uzyskiwanym wyłącznie ze składników naturalnych. Gotowanie w łupinach cebuli nadawało jajom kolor brązowy. Czarny kolor dawała kora dębu, olchy lub łupiny orzecha włoskiego. Barwę żółtą można było uzyskać, stosując kwiat młodej jabłoni lub kwiat nagietka. Fiolet dawały płatki ciemnej malwy, zieleń - pędy młodego żyta, a barwę różową – sok buraka.
Pisankipowstają przez rysowanie, dawniej pisanie, na skorupce gorącym roztopionym woskiem, a następnie zanurzenie jajka w barwniku. Do pisania używano szpilek, igieł, szydeł, słomek i drewienek.
Oklejankisą przyozdobione skrawkami kolorowego papieru, płatkami kwiatów lub traw.
Dawniej zdobieniem jaj zajmowały się wyłącznie kobiety, współcześnie najchętniej robią to dzieci.
W koszyczku ze święconką nie może zabraknąć baranka wielkanocnego, zwanego barankiem bożym, który symbolizuje zmartwychwstanie Chrystusa. Jest to odwołanie do nauki starotestamentowej, w której ofiara z baranka była ofiarą składaną Bogu. Współcześnie święci się figurki baranka wykonane z masła, cukru, ciasta lub czekolady. Niegdyś baranek wielkanocny występował w formie medaliku wykonanego z wosku, z odciśniętymi podobiznami Jana Chrzciciela i baranka. Medalik miał chronić przed złem i chorobami.
Niedziela Wielkanocna, zwana Niedzielą Zmartwychwstania Pańskiego, jest pierwszym dniem Świąt Wielkanocnych. Rozpoczyna się mszą rezurekcyjną (nazwa pochodzi z języka łacińskiego; resurrectio znaczy: zmartwychwstanie) odprawianą o poranku, zapowiedzianą przez bicie dzwonów. Do XVIII wieku msze rezurekcyjne odprawiane były o północy, potem świętowano od rana. Mszę rozpoczyna uroczysta procesja, która ma początek przy znajdującym się w kościele symbolicznym grobie Jezusa Chrystusa. W polskim zwyczaju, po porannej rezurekcji, rodzina zasiada do uroczystego śniadania wielkanocnego, które rozpoczyna się od składania życzeń i dzielenia się święconką z koszyczka. Stoły zdobione są bukietami z bazi i pierwszych wiosennych kwiatów. W niektórych regionach kraju przyjął się niemiecki zwyczaj obdarowywania dzieci tak zwanymi zajączkami. W domach lub ogrodach chowane są koszyczki ze słodyczami, które dzieci muszą same odnaleźć.
Poniedziałek Wielkanocny, zwany Lanym Poniedziałkiem lub Śmigusem-Dyngusem, jest drugim dniem Świąt Wielkanocy. W polskiej tradycji tego dnia dla żartów polewa się wodą nie tylko rodzinę i bliskich, ale również osoby nieznajome. Jest to, jak wiemy, nawiązanie do dawnych obrządków. Dzisiaj jeszcze często można spotkać na wsiach zwyczaj kropienia święconą wodą pól w poniedziałkowy ranek przez gospodarzy, co ma przynieść dobre zbiory. Ciągle żywą tradycją Poniedziałku Wielkanocnego w niektórych regionach Polski, szczególnie na wsiach, jest robienie psikusów i żartów sąsiadom. Zamienia się bramy wjazdowe, chowa się różne narzędzia lub umieszcza się je wysoko na dachach domów.
Jeśli więc w Poniedziałek Wielkanocny
ktoś obleje Cię wodą lub zrobi psikusa,
nie obrażaj się,
tylko życz mu szczęścia i pomyślności. :)
Karnawał, Zapusty, Ostatki
Karnawał - to okres od Trzech Króli do wtorku “diabelskiego”, czyli “kusego”, przed Środą Popielcową, poprzedzający Wielki Post. Początki karnawałowych zabaw, połączonych z przebieraniem się, sięgają w Zachodniej Europie czasów Średniowiecza, skąd przywędrowały do Polski i zaowocowały powstaniem przebogatej obrzędowości, wyrosłej na gruncie narodowych i ludowych zwyczajów. W miastach urządzano w najpiękniejszych salach, np. ratuszowych, bale karnawałowe, które często były balami maskowymi, natomiast w prywatnych mieszczańskich domach – potańcówki.
W czasie karnawału popularne były korowody przebierańców. W wesołym pochodzie nie brakowało – w zależności od regionu kraju – konia, kozy, bociana, kominiarza, diabła, śmierci, doktora, baby i dziada, anioła, którym towarzyszyli muzykanci “uzbrojeni” w tak oryginalne instrumenty ludowe jak mazanki, dudy, liry korbowe.
Najważniejszym świętem kościelnym w czasie zapustów jest uroczystość Ofiarowania Pańskiego, zwanego Świętem Matki Boskiej Gromnicznej. Gromnica stanowi symbol życia człowieka, gdyż towarzyszy mu od dnia narodzin aż do śmierci.
Ze Świętem Matki Boskiej Gromnicznej kończył się w Polsce okres śpiewania kolęd, trzymania choinek i żłobków. Było to jakby przedłużone Boże Narodzenie. Zwyczaj ma swoje uzasadnienie, gdyż 2 lutego Pan Jezus, jeszcze jako Dziecię, ofiarowany jest w świątyni.
W ostatnie dni zapustne, zwane diabelskimi lub ostatkami, zabawom i jedzeniu nie było umiaru. Raczono się tłustymi słodkościami - racuchami, blinami i pampuchami oraz ciastem nadziewanym słoniną i smażonym na smalcu. Stąd pochodzi tradycja “tłustego czwartku”, który rozpoczynał “tłusty tydzień”, wieńczący karnawał. Dziś z bogactwa dawnych obyczajów pozostał tylko “tłusty czwartek”, w którym królują na naszych stołach pączki i faworki, czyli chrust.
Historia pączka sięga czasów rzymskich. Ostatnie dni karnawału w starożytnym Rzymie były czasem zabawy, obfitego jedzenia i picia. Wszyscy z lubością spożywali wówczas tłuste potrawy, w szczególności pączki. W Polsce zwyczaj smażenia tego specjału pojawił się w XIX wieku. Także obecnie najwięcej pączków zjada się na koniec karnawału.
Mówi się, że jeśli ktoś w tłusty czwartek w ogóle nie zje pączka nie będzie się mu wiodło.
We wtorek zapustny, dzień przed Popielcem młodzież z całej wsi zbierała się w gospodzie, by wesoło zakończyć mięsopust. W litewskiej tradycji ludowej
w trakcie zabawy przybywały dwie postacie: Konopiasty i Słoninowy. Symbolizowały okres postu i czas jedzenia mięsa. Dwaj przeciwnicy staczali ze sobą walkę,
którą z założenia wygrywał Konopiasty, a to oznaczało zakaz spożywania posiłków mięsnych. Punktualnie o północy rozsypywano po podłodze popiół - i tak rozpoczyna się Wielki Post.
Stanisław Lem
12.09.1921—27.03.2006
to jeden z najwybitniejszych pisarzy XX wieku, innowator i klasyk jednocześnie. Światową sławę i popularność przyniosły mu utwory z dziedziny fantastyki naukowej. Jego książki przetłumaczono na 41 języków i wydano w łącznym nakładzie ponad 30 milionów egzemplarzy.
Stanisław Lem był wybitnym polskim pisarzem science fiction, który zyskał uznanie nie tylko wśród rodzimych czytelników. Zajmuje pierwsze miejsce wśród najczęściej tłumaczonych autorów z naszego kraju, tuż przed Andrzejem Sapkowskim. Przez pewien czas był także najchętniej czytanym twórcą literatury fantastycznej na świecie. Lem dał się poznać jako wyśmienity futurolog, który w swoich powieściach często przewidywał przyszłe wynalazki (np. tablety, smarftony, Internet), wiele miejsca poświęcał też podróżom kosmicznym.
Rok 2021 - rokiem Stanisława Lema
12 września 2021 r. będziemy obchodzić setną rocznicę urodzin pisarza.
Do najbardziej znanych dzieł Lema należą "Obłok Magellana", "Powrót z gwiazd", "Czas nieutracony" czy "Cyberiada" - wiele z nich doczekało się również ekranizacji. Andrzej Wajda podjął się przeniesienia "Czy pan istnieje Mr Jones?" na wielki ekran (film "Przekładaniec"), a "Solaris" doczekało się aż trzech interpretacji: Nikołaja Nirenburga, Andrieja Tarkowskiego oraz Stevena Soderbergha (z Georgem Clooneyem).
Zachęcamy do odwiedzenia oficjalnej strony pisarza: www.lem.pl.
Dobra książka pod choinkę nie jest zła 😉
Czy książka pod choinką może być pożądanym i ciekawym prezentem? Oczywiście, że TAK!
Obecnie jest na rynku mnóstwo wspaniałych pozycji książkowych, zarówno dla dzieci, jak i młodzieży.
Oto kilka godnych uwagi, naszym zdaniem, propozycji, które ukazały się w tym roku.
OPOWIEŚCI O PSACH, KTÓRE RATOWAŁY ŚWIAT.
31 WIERNYCH ZWIERZAKÓW, KTÓRE ODCISNĘŁY ŚLADY SWOICH ŁAP W HISTORII
Psy ratują świat i zmieniają bieg historii!
Poznaj historie prawdziwych psich bohaterów, którzy przyłożyli łapę do tego, by świat był lepszy. Jak tego dokonali? Antis, psi lotnik, towarzyszył żołnierzom na pokładzie samolotów w trakcie drugiej wojny światowej. Suczka Oddball opiekowała się pingwinami w Australii. Trakr, niezłomny owczarek niemiecki, ratował ocalałych pod gruzami World Trade Center. A urocza i harda Fortune tak bardzo podpadła samemu Napoleonowi, że aż chciał się jej pozbyć.
Przygotuj się na moc faktów i bohaterskich wyczynów!
OPOWIEŚCI O KOTACH, KTÓRE RZĄDZIŁY ŚWIATEM.
30 KOCICH BOHATERÓW, KTÓRZY DOKONALI NIEZWYKŁYCH RZECZY
Koty rządzą światem i są na to dowody!
Poznaj historie prawdziwych kocich bohaterów, którzy owinęli sobie świat wokół ogona. Jak tego dokonali?
Zuchwały kocur Stubbs wygrał wybory na burmistrza miasteczka na Alasce. Félicette jako pierwsza astrokotka poleciała w kosmos. Królewska Doorkins zajęła fotel samej angielskiej królowej i wcale nie zamierzała jej ustąpić. A niezatapialny Sam cudem przeżył trzy katastrofy statków wojennych .
Przygotuj się na moc niezwykłych faktów i przygody, od których aż futro się jeży!
A teraz propozycja dla rodziców;-)
AGNIESZKA STĄŻKA – GAWRYSIAK
SELF-REGULATION. SZKOLNE WYZWANIA
Szkolne wyzwania wymagają wsparcia.
Naucz swoje dziecko, jak sobie radzić, gdy emocje biorą górę, a wszystko wokół się zmienia.
Poznaj historie, które mogą się przytrafić każdemu dziecku w wieku wczesnoszkolnym, jego rodzeństwu i opiekunom. Opowiadają o powszechnych trudnościach takich jak:
– organizacja zdalnej nauki w czasie pandemii
– odreagowywanie emocji po powrocie ze szkoły
– niska samoocena i niechęć do odrabiania prac domowych
– dokuczanie ze strony rówieśników
– silne emocje i zmiana zachowania związana z graniem w gry komputerowe
Ramki dla dorosłych opiekunów pozwalają zrozumieć trudności dziecka i wesprzeć je tak, aby radziło sobie coraz lepiej i rozwijało zdolność do samoregulacji (ang. self-regulation), czyli przywracania równowagi w obliczu stresorów. Treść ramek powstała we współpracy z dr Jagodą Sikorą, psychologiem dziecięcym i facylitatorką podejścia Self-Reg.
Po ogromnym sukcesie książki Self-Regulation. Opowieści dla dzieci o tym, jak działać, gdy emocje biorą górę czas na nowe wyzwania i nowe wskazówki.
Opowiadania dla dzieci i dorosłych
LINDA CHAPMAN TAJEMNICZY OGRÓD. OPOWIEŚĆ FILMOWA
Najpiękniejsze historie to te, które opowiadamy wciąż na nowo.
Osierocona Mary przyjeżdża z daleka, by zamieszkać z tajemniczym wujem, który nie wpuszcza do swojego domu słońca ani radości. Dziewczynce nie wolno zaglądać do zamkniętych pokoi, włóczyć się po okolicy ani zadawać pytań. Mimo surowych zakazów Mary zaczyna poznawać ukryte zakątki posiadłości, by wkrótce odkryć fantastyczny, ogromny ogród. To tu, wraz z miejscowymi chłopcami Dickonem i Colinem oraz bezpańskim, uroczym psiskiem, dziewczynka odkryje moc wyobraźni, siłę przyjaźni i potęgę odwagi.
A ty? Dasz się porwać do krainy za murem?
„Tajemniczy ogród” od ponad stu lat podbija serca dzieci i dorosłych. Historia doczekała się dziesiątek adaptacji na całym świecie. Teraz w wyjątkowej, filmowej wersji rozbudzi wyobraźnię nowego pokolenia czytelników.
Książki o Świętach Bożego Narodzenia
Tajemnica Bożego Narodzenia - Jostein Gaarder
Książka Josteina Gaardera, autora kultowego Świata Zofii to swoisty kalendarz, który można czytać w oczekiwaniu na święta. Zamiast słodyczy i niespodzianek (które przewiduje dla najmłodszych skandynawski kalendarz adwentowy) autor przygotował barwne opowieści, które wprowadzą nastrój Świąt Bożego Narodzenia, przybliżą przenikające się światy historii religii i współczesności.
Basia i Boże Narodzenie (twarda) - zofia Stanecka, Marianna Oklejak
Tych Świąt Bożego Narodzenia Basia długo nie zapomni, ponieważ będą naprawdę wyjątkowe! Jednak okres przed Świętami nie jest zbyt wesoły. Mama Basi łamie sobie rękę, a lekarz zabrania jej cokolwiek robić. Wszystko stanęło pod znakiem zapytania. I co teraz? Bez pomocy mamy Święta mogą się nie udać... ...
Magiczne święta, opracowanie zbiorowe, wyd. Wilga
Zbiór 24 opowiadań, wierszyków lub zadań do wykonania na grudniowe wieczory. Fajna, prosta książeczka, która przygotuje całą rodzinę do świąt.
Bombka z gwiazdką, Malina Prześluga, wyd Tashka
Książka wyjątkowa, bo dodaje zwykłym czynnościom bardziej wymowny wyraz. Dzięki niej przygotowania do świąt będą radosne i przepełnione miłymi czynnościami. Krok po kroku przygotujemy różne rzeczy, które nabiorą głębszego sensu. Do tego jest pięknie wydana.
Księga Bożego Narodzenia, Émilie Beaumont, wyd. Skokowski
ŻYCZYMY MIŁEJ
LEKTURY 😉
Drodzy Uczniowie!
W zakładce Biblioteka zdalnie znajdziecie mnóstwo ciekawych pomysłów na spędzenie czasu w domu oraz propozycji jak się bawić i uczyć. Tutaj będziemy zamieszczać linki do ciekawych stron w internecie, interesujące quizy, krzyżówki, rebusy czy łamigłówki. Będziemy Was zachęcać do udziału w konkursach, ale przede wszystkim mobilizować do czytania. Dla wszystkich, którzy przeczytali już swoje książki i tych, którzy nie mają co czytać, proponujemy skorzystanie ze stron bibliotek cyfrowych. Zapraszamy również do szkolnej biblioteki.
https://www.legimi.pl/czas-na-czytanie/
Życzymy miłej lektury
Nauczyciele bibliotekarze: Anna Toczek, Małgorzata Maślanka
Czas zdalnej nauki - najlepszy czas na czytanie!
Kiedy zaczyna zżerać Cię nuda, może poczytać książkę się uda?.
Oto 21 powodów, dla których warto czytać ...
Prezentację ,,21 cytatów słynnych pisarzy o książkach"
udostępniamy z zasobów portalu czasopisma ,,Biblioteka w Szkole",
którego jesteśmy prenumeratorem.
Świąteczny konkurs z Wilgą
Święta Bożego Narodzenia są już za rogiem!
Wy też nie możecie się doczekać? 
Aby umilić Wam czas oczekiwania, Wydawnictwo Wilga postanowiło zorganizować dla Was konkurs! Konkurs niezwykły, ponieważ nagrodą w nim jest nie 1 a 2 zestawy książkowe! Ktoś kto wygra dostanie zestaw dla siebie i taki sam dla kogoś bliskiego :)
https://czasdzieci.pl/konkursy/kon_id,1678,co,opis.html
Konkurs trwa do dnia 20 grudnia 2020 roku!
Zwycięzcy zostaną wyłonieni i poinformowani o wygranej drogą mailową do dnia 21 grudnia 2020 roku.